เทคนิคการเคลือบเมล็ดพันธุ์

โดย

นายเวโรจน์    เสถียรธนรภัส

เสนอ

ผศ. นชษร   ปภาภูวโรจน์

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

          การเคลือบเมล็ดพันธุ์มีประโยชน์หลายประการ เช่น สามารถใช้สีเคลือบเป็นเอกลักษณ์ป้องกันการปลอมปนพันธุ์ เคลือบด้วยสารที่สามารถคุ้มครองเมล็ดพันธุ์จากโรคแมลงศัตรูพืช โดยใช้สารสกัดธรรมชาติทดแทนสารเคมี เพื่อลดปัญหาสภาพแวดล้อม และลดขั้นตอนการเตรียมเมล็ดพันธุ์ก่อนปลูก เช่นเชื้อราไตรโคเดอร์มา และสารอื่นๆดังเช่น

1. การควบคุมแมลงในที่เก็บรักษา

          การเคลือบเมล็ดพันธุ์ด้วยสารสกัดจากพริกไทยได้ทำการทดลองใช้สารสกัดจากพืชชนิดต่าง ๆ มากกว่า 10 ชนิด เช่น มะอึก สะระแหน่ ตะไคร้หอม ว่านน้ำ และพริกไทย เป็นต้น พบว่า เมื่อด้วงถั่ว (callosobruchis muculatus).วางไข่บนเมล็ดที่เคลือบด้วย พริกไทยทำให้ไข่ฝ่อไม่สามารถพัฒนาเป็นตัวเต็มวัยต่อไป

2. การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ (bio-fertilizer) พอกเมล็ดพันธุ์ ช่วยยืดอายุการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์และยกระดับความแข็งแรงต้นกล้า

ภาพแสดงการงอกของเมล็ดหลังการพอกด้วยปุ๋ยอินทรีย์แล้วเก็บรักษา ไว้ 1 ปี

3. ไคโตซานมีคุณสมบัติคงทน เมื่อใช้พอกหรือเคลือบเมล็ดพันธุ์ หลังการเก็บรักษามากกว่า1 ปี เมล็ดพันธุ์ดังกล่าวเจรฺญแข็งแรงกว่าปกติ

4 การใช้น้ำสกัดจากเศษวัสดุหลากชนิด

          การใช้นํ้าสกัดชีวภาพให้คำนึงถึงความเข้มข้นที่พอเหมาะใช้ต่ำเกินไปไม่มีผล ใช้สูงเกินไปต้นกล้าตาย ไม่ว่าจะใช้น้ำสกัดจากวัสดุชนิดใดก็ตาม เมื่อเก็บไว้มีการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นทำให้ยากต่อการระบุความเข้มข้นที่เหมาะสมต่อการใช้ทุกครั้ง

โดยเมล็ดพันธุ์ไม่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง เนื่องจากเมล็ดได้รับสารเคลือบอย่างสม่ำเสมอเกาะติดแน่นไม่หลุดร่วงระหว่าง การนำไปใช้ และยังสามารถควบคุมปริมาณสารเคลือบในแต่ละเมล็ดได้เป็นการลดปัญหาสารพิษตกค้างต่อสภาพแวดล้อม ซึ่งในปัจจุบันได้มีการพัฒนาการ เคลือบเมล็ดแบบฟิล์ม (film coating) โดยเมล็ดถูกห่อหุ้มด้วยแผ่นฟิล์มบาง ๆ จำพวก thin polymer ซึ่งตามปกติจะมีการคลุกเมล็ดหรือ seed dressing ด้วยธาตุอาหารหรือสารป้องกันกำจัดแมลงและเชื้อโรคก่อนแล้วจึงทำการเคลือบ ฟิล์มเพื่อลดปัญหาโรคทางดินของพืช

เมล็ดพันธ์ที่ผ่านการเคลือบ

วัตถุประสงค์ของการเคลือบเมล็ดพันธุ์ 

5)ลดขั้นตอนการเตรียมเมล็ดพันธุ์ก่อนปลูก เนื่องจากไม่ต้องทำการคลุกเมล็ดพันธุ์กับสารเคมีก่อนปลูกอีก

6)เพิ่มประสิทธิภาพการเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์เนื่องมาจากการเคลือบสารป้องกันกำจัดโรคและแมลง

7)เมล็ดพันธุ์ที่ผ่านการเคลือบจะมีสีสันโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ง่ายต่อการ จำแนก ป้องกันการปลอมปนของพันธุ์ และใช้เป็นจุดขายที่ดีทางการตลาด

องค์ประกอบสารเคลือบเมล็ดพันธุ์และผลของสารเคลือบที่มีต่อคุณภาพเมล็ดพันธุ์ 

          การเลือกใช้สารเคลือบเมล็ดพันธุ์จะขึ้น อยู่กับวัตถุประสงค์ของการเคลือบนั้น ๆ โดยส่วนมากมีการใช้สารออกฤทธิ์ (active ingredient) ซึ่งได้แก่ สารป้องกันกำจัดเชื้อรา สารป้องกันกำจัดแมลง ธาตุอาหาร ฮอร์โมน และสารเร่งการเจริญเติบโต ซึ่งมักใช้ร่วมกับพอลิเมอร์ที่มีลักษณะเหนียวเพื่อใช้เป็นสารยึดเกาะให้ สารออกฤทธิ์ต่าง ๆ ติดกับเมล็ดพันธุ์ได้ดีขึ้น สารเคลือบที่ดีควรมีลักษณะเป็นสารที่มีน้ำเป็นตัวกลาง ความหนืดต่ำ มีความเข้มข้นของของแข็งสูง สามารถปรับสมดุลของสารมีขั้วและไม่มีขั้วได้และให้ฟิล์มที่มีความแข็งแรง เมื่อแห้งแล้ว

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>